Saturday 18 April 2015

බැම සුදු පවන් පෙන්දා (White-browed Fantail)

White-browed Fantail
විද්‍යාත්මක නාමය : Rhipidura aureola

කාක ගණයට අයත් පක්‍ෂියෙකි. වැඩුනු කුරුල්ලා 18cm (අඟල් 7) දිගය. ශරීරය ඉහල අඳුරු දුඹුරු හෝ කථ දුඹුරු පැහැතිවේ. පුළුල් ඇහිබැම සුදු පැහැති වන අතර එය නලලේදී එකතුවේ. තටු කෙලවර සුදු පැහැ තිත් පේලි දෙකකි. වලිගය හා පිහාටු මැද දුඹුරු පැහැයට හුරුවේ. උගුර පුදේශය සුදු පැහැ වන අතර පපුව හා යටිබඩ ප්‍රදේශද සුදුපැහැවේ. ‍හොට, කකුල් හා ඇස් කළු පැහැතිය. මොවුන්ගේ ගැහැණු සතුන් පිරිමි සතුන්ට වඩා මඳක් දුඹුරු පැහැතිය.
Photograph by Chamara Sulakkhana
සෑම විටම ක්‍රියාකාරී වන අතර නිතරම පෙඳය ඉහල පහල කරමින් සිටිනු දැකිය හැක. නිරතුරු ලඟපාත ඇති අතු අතර සරමින් සිටී. මේ නිසා නටන කුරුල්ලා එසේ නැතිනම් පාන් කිරිත්තා යන නමින් හැඳින්වෙන්නේද මෙම කුරුල්ලාමය. යුගල් වශයෙන් සිටීමට කැමැත්තක් දක්වයි. නමුත් සමහර අවස්තාවල කුඩා කණ්ඩායම් වශයෙන්ද සිටී. සිවුරු හඬලනවා වැනි නාදයක් කරන අතර එය ආවර්තිකය. නමුත් අනතුරකදී වේගයෙන් නාද කරනු ඇසිය හැක. සාමාන්‍යයෙන් සාමකාමී කුරුල්ලකු වන අතර මොවුන්ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වශයෙන් පියාඹන කෘමි සතුන් ආහාරයට ගනී. ගවයන් වැනි සතුන් ආශිතව ඇති මැස්සන් වැනි කෘමීන් ආහාරයට ගනිමින් ඒ අවට සැරිසරන නිසාවෙන් මොවුන් එ‍ඬේර කුරුල්ලා වශයෙන්ද හැඳින්වේ. කෘමීන් පසුපස හඹාගොස් දඩයම් කර කුඩා අත්තක් මත හිඳ ගොදුර ගිල දමයි.
Photograph by Chamara Sulakkhana
විවිධ තැන් වල විවිධ අභිජනන කාල දක්වා ඇති අතර එයට හේතුව මෝසම් කාලයන් අනුව අභිජනන කාලය වෙනස්වීම යැයි සිතිය හැක. නමුත් වැඩි ප්‍රමාණයක් අප්‍රේල් මැයි කාලයේදී වාර්තා වී ඇත. මොවුන් වැඩි වශයෙන් නැගෙනහිර, නිරිත දිග ලංකාවේ දැකිය හැක. කෘමිනාශක ආදිය භාවිතය මොවුන්ගේ ජීවිත වලට තර්ජනයක්ව පවතී.

තවත් පින්තූර බලන්න මෙතැන click කරන්න.

Photograph by Chamara Sulakkhana

Thursday 2 April 2015

යෝධ සලබයා (Atlas moth)

Atlas moth
විද්‍යාත්මක නාමය : Attacus taprobanis

අග්නිදිග ආසියාවේ නිවර්තන හා අර්ධ ශුෂ්ක කලාප වල ජීවත්වේ. මැලේසියානු දූපත් වල විශේෂිතයි. ඇට්ලස් සලබයා එහෙමත් නැතිනම් යෝධ සලබයා ලෙසින් හඳුන්වන මොවුන්ගේ පියාපත් විහිදූ පසු වාර්ථාවූ විශාලම ප්‍රමාණය වන්නේ 26.2cm වේ. වියාපත් විහිදූ පසු ඇති වර්ගඵල විශාලත්වය අතින් මොවුන් ලෝකයේ ජීවත්වන විශාලම සලබ වර්ගය වේ. නමුත් හර්කියූලිස් සලබයා ලෙස හඳුන්වන තවත් මෙවැනිම විශාල වර්ගයක් නිව්ගිනියාව හා උතුරු ඔස්ට්‍රේලියාවේ වාර්තා වී ඇත.
Photograph by Nimalsiri Jayasena
සාමාන්‍යයෙන් ගැහැණු සතුන් ලිංගකව නිශ්ක්‍රීය වේ. ඔවුන් හක්ති සම්පන්න ෆෙරමෝන නිදහස් කරන අතර පිරිමි සතුන් මෙම ෆෙරමෝන නිසා කිලෝමීටර ගණනාවක දුර සිට වුවද ආකර්ශණය වේ. තමාගේ පිලා කෝෂ්ඨය තිබූ තැනට ආසන්නම උස් තැනක හොඳින් සුලං මගින් තමාගේ ෆෙරමෝන විසුරුවා හැරිය හැකි ස්ථානයක ලැග සිටී.
Photograph by Nimalsiri Jayasena
එක්වීමෙන් පසු ගැහැණු සතුන් පත්‍ර යටි පැත්තේ විශ්කම්භය 2.5 cm තරම් වූ බිත්තර ගණනාවක් දමයි. එයින් සති දෙකකට පමණ පසු දුර්වර්ණ කොල පැහැති දලඹුවන් එලියට පැමිණේ. ඔවුන් විශේෂයෙන් පැඟිරි ශාක පත්‍ර ද වෙනත් ශාක පත්‍රද අාහාරයට ගනී. ඉටි වැනි ‍සුදු පැහැ ආවරණයකින් ආරක්‍ෂා වූ පිට පැත්ත පුරා ගැටිති ලෙස දිස්වේ. මොවුන්ගේ ශරීරයෙන් පිටකරන ස්‍රාවයක් නිසා මොවුන් විලෝපිකයන්ගෙන් ආරක්‍ෂාවේ. මෙම ස්‍රාවයේ සුවඳ 50m දක්වා විහිදේ.

මොවුන් 11.5cm පමණ වූ පසු පිලාකෝෂ්ඨ සාදා ගනී. එතැනින් සති 4කට පමණ පසු සලබයා එලියට පැමිණේ.
Photograph by Nimalsiri Jayasena
සලබයා ආහාර නොගන්න‍ා අතර දලඹුවාගේ සමයේදී තිර කරගත් මේදයෙන් ජීවත්වේ. මොවුනට මුඛයක් නැති බවද කියයි. සාමාන්‍යයෙන් වැඩුනු සලබයා ජීවත්වෙන්නේ සත් දෙකක් පමණය. එනිසා මොවුන් ඉක්මනින් එක්වී බිත්තර දමා දවස් කීපයක් ඇතුලම මියයයි.