Monday 26 January 2015

කැස්වරි (Cassowary)

Cassowary
විද්‍යාත්මක නාමය : Casuarius casuarius

 පියාසැරීමට නොහැකි විශාල කුරුලු වර්ගයකි. ලෝකයේ දෙවැනියට බරම කුරුලු වර්ගය වන්නේද මෙම කැස්වරි කුරුල්ලාය. එමු නමින් හැඳින්වෙන කුරුල්ලාට සමාන කමක් දක්වන නමුදු ඔවුනට වඩා තරමක් මිටි සත්ත්වයෙකි. මොවුන්ගේ පිහාටු පියාසැරීමට අනුවර්ථනය වී නැතත් වැසි වනාන්තර වල ඇති කටු ගස් වලින් හා කුරුල්ලාගේ සම වියලිව තබා ගැනීමට උපකාරී වේ. මොවුන්ගේ පිහාටු කලු පැහැ වන අතර අලංකාර වූ නිල් පැහැයක් මුහුණ හා ගෙල පෙදෙසේ වේ.
Photograph by Chamara Sulakkhana
හිසේ ඇති ‍ආවරණයක් වැනි කොටස සාමාන්‍යයෙන් වයස අවුරුදු දෙකකදී පමණ වර්ධනය වීම පටන් ගනී. ස්පොන්ජ් වැනි දෙයකින් සැදුනු මෙම ආවරණය තුනී කෙරටීන් තට්ටුවකින් ආරක්‍ෂාවේ. මෙය කුමක් සඳහා දැයි තවමත් හරි හැටි නොදත්තේ වුවත් වනාන්තරයේ ගස් ඈත් මෑත් කරද්දී හිස ආරක්‍ෂා කිරීමට යැයි සිතිය හැක. ගැහැණු සතුන්ගේ ශිර්ෂාවරණය මඳක් විශාලවේ. සාමාන්‍යයෙන් මොවුන් තර්ජනයකදී පිඹිමින් හෝ සූ ශබ්ද කරමින් අනෙක් සතුන්ට අනතුරු හඟවයි. මොවුන්ගේ බෙල්ලේ කුඩා මාංශමය මලු දෙකක් වැනි අවයවයක් එල්ලෙමින් පවතී. එය මොවුන් හඳුනාගැනීමට උපකාරීවේ. මොවුන් වනාන්තරයේ ඉතා ක්‍රියාකාරී සත්ත්වයෙකු වන නිසාවෙන් ජීවන රටාව අධ්‍යයනය ඉතා අපහසුය.
Photograph by Dileepa Wattegama
කැස්වරි යනු ලෙ‍ා්කයේ සිටින භායානකම කුරුලු විශේෂය වශයෙන්ද හඳුන්වා දිය හැක.  අඟල් හතරක් පමණ දිගු නියපොතු සහිත ඇඟිලි තුනක් පාද දෙකටම ඇත. තවද එම ශක්තිමත් පාද තර්ජනයකදී පහරදීමට යොදාගන්නා අතර සතුරාගේ සම ඉරා දැමීමට තරම් ප්‍රමාණවත් වේ. ඝණකම් වනාන්තරය හරහා පැයට කිලෝමීටර 50ක පමණ වේගයකින් දිවිය හැකි කුරුල්ලෙකි. අඩි 7ක් පමණ ඉහලට පැනීමටම ඔවුන් සමත්කම් දක්වයි. පිරිමි සතුන් දෙදෙනෙකු හමුවේදී වේගයෙන් පිඹිමින් හා පිහාටු විහිසමින් තරුජන දක්වන අතර එකෙකු පසු බැසීමෙන් සටන් අවසන් වේ. ගැහැණු සතෙකු හා පිරිමි සතෙකු මුණ ගැසුනු විටෙක ගැහැණු සතා පිරිමි සතා එලවාගෙන යෑම හෝ බලවත් රැවීමකින් තම ප්‍රදේශය ආරක්‍ෂා කර ගනී.

Photograph by Ambrose Dinesh Fernando
බෝවන කාලය ලෙස ජුනි ඔක්තෝම්බර් කාලය හඳුන්වා දිය හැක අතර එම කායේදී පිරිමි සතුන් ගැහැණු සතුන් වටා යමින් ඔවුනටආමන්ත්‍රණය කරයි. ගැහැණු සතුන් බිත්තර දැමීමට සුදුසු න තැරු සති කීපයක් දෙදෙනා එකට සිටිනු දැකිය හැක. පසුව කොටු කැබලි හා කොල එකතු කර බිම කූඩුවක් සාදා බිත්තර -ක් පමණ දමයි. කොල පැහැති බිත්තර පුපුරා පැටවුන් එනතුරු රැක ගැනීමට පිරිමි සත්ත්වයාට බාර කර පිටව යයි.දින 60කට පමණ පසු බිත්තර පුපුරා පැටවුන් එලියට පැමිණේ. මාස 9-10ක් පමණ පිය කුරුල්ලා සමග වෙසෙන් මෙම දුඹුරු පැහැයට හුරු පැටවුන් ජීවන රටාවන් උගෙන ගනී. පසුව පිය කුරුල්ලා ඔවුන් අතහැර නැවත කිරිල්ලියක් සොයයා යයි.

No comments:

Post a Comment