සර්පයින් ගැන පොඩි සටහනක්...

ලංකාවේ වෙසෙන බොහෝමයක් පිරිස් සර්පයින් හඳුනා ගැනීම ගැන දන්නේ නැහැ. බොහෝ වෙලාවට විෂ අධික යැයි කියමින් මරා දමන්නේ විෂ රහිත සර්ප විශේෂයක්. ඒ නිසා මේ ලිපියෙන් උත්සාහ කරන්නේ ලංකාවේ ඉන්න සර්පයින් ටික ගැන පුංචි හැඳින්වීමක් කරන්න.

සර්පයෝ බොහෝ වෙලාවට විෂ නිදහස් කරන්නේ ගොදුර අඩපණ කරල අල්ල ගන්න එහෙමත් නැතිනම් ගොදුරු කරගත්තු ආහාරය දිරවන්න. විෂ කියන්නේ ප්‍රොටීන් මිශ්‍රණයක්. ඒ වගේම සර්ප විෂ වල එන්සයිම ප්‍රභේද 30ක් විතර තියෙනවා. මෙයින් තුනක් විශේෂිතයි. පළවෙනි එක තමයි හයලුරොනිඩේස් එන්සයිමය මේක තියෙනවා නම් සර්ප විෂ ශරීරය පුරා පතුරුවනවා. සෛල එකට බැඳ තබන හයලුරොනික් අම්ලය විනාශ කරල පටක ලිහිල් කරනවා. දෙවැනි එක තමයි ෆොස්ෆොලිපේස් එන්සයිමය. මේක තිබෙනවා නම් විෂ ගමන් ගන්නා මගදී හමුවන දේහ සෛල වල සෛල පටක විනාශ කරනවා. තුන්වෙනි එක තමයි ප්‍රෝටිනේසස් එන්සයිමය. මේක තියෙද්දී දෂ්ටනය අවට පටක කුණු වීමත් රුධිර කේශ නාලිකා බිඳ දමමින් ලේ ගැලීමත් සිදු කරනවා.

ශ්‍රී ලංකාවේ සර්ප විශේෂ 94ක් විතර ඉන්නවා. ඔවුන් ජීවත් වෙන පරිසරය අනුව රුක් වාසී, පාංශු වාසීන්, භෞමික හා ජලජ වශයෙන් වර්ග කරන්න පුළුවන්. එයින් 35ක් විෂ සහිත වෙනවා විතරක් නෙවෙයි එයින් 20ක් මාරාන්තික විෂ සහිතයි. එයිනුත් 13ක් මුහුදු සර්පයින්. විශේෂ 7ක් විතරයි මාරාන්තික විෂ සහිත ගොඩබිම ජීවත් වෙන්නේ.

උග්‍ර විෂ සහිත සර්පයෝ..

• තෙල් කරවලා / මග මරුවා Indian krait blue krait (Bungarus caeruleus)
• නාගයා Cobra (Naja Naja)
• වැලි පොළඟා Saw-scaled Viper (Echis carinatus carinatus) 
• තිත් පොළඟා Russell's Viper (Daboia russelli) 
• පොළොන් තෙලිස්සා / කුණ කටුවා Merrem's hump-nosed Viper (Hypnale hypnale)
• මුදු කරවැලා Ceylon krait (Bungarus ceylonicus)
• දෙපත් කළුවා Sri Lanka Coral Snake (Calliphis melanurus sinhaleus)

මද සහ සුළු විෂ සර්පයෝ

• නාග මාපිලා Boiga forsteni
• නිදි මාපිලා Boiga ceylonesis
• පලා පොළඟා Trimeresurus trigonocephalus
• ඇහැටුල්ලා Ahaetulloa nasutus
• නිහලුවා Balanophis ceylonesis
• දඟර දන්ඩා Chrysopelea taprobanica
• රූන් මාපිලා Boiga trigonatus trigonatus
• මල් සරා Chrysopelea ornata sinhaleya
• පඳුරු මාපිලා Boiga barnesii

විෂ නැති සර්පයෝ

• පුල්ලි දත් කැටියා Oligodon sublineatus
• ආහර කුක්කා Amphiesma stolata
• කොට / වැලි පිඹුරා Enx conica brevis
• කට කළුවා Elaphe helena helena
• කුරුන් කරවලා Haplocerecus ceylonesis
• දිය වර්ණ Atretium schistosum
• දෙපත් නයා Chlindrophis maculata
• පිඹුරා Python molurus molurus
• ගැට රදනකයා Dryocalamus nympha
• කබර රදනකයා Lycodon striatus sinhaleyus
• ගැරඬියා Coluber nucosus maximus
• දෙපත් තුඩුල්ලා Rhinophis trevelyana
• වයිරි දත් කැටියා Oligodon taeniolatus ceylonicus
• මහ බිම් උල්ලා Pseudotyphlops philippinus
• දිය බරියා / දිය නයා Xenochrophis piscotor discator
• රත් දණ්ඩා / ලේ මැඩිල්ලා Aspidura brachyorrhos
• පලා බරියා Macrophisthodon
• අරනි දත් කැටියා Oligodon arnesis
• දිය පොළඟා Xenochrophis asperrimus
• රෙදි නයා / දිය ගොයා Acrochordus granulatus
• දුමුටු කණ උල්ලා Ramphotyphlops braminus
• අළු රදනකයා Lycodon aulicus
• ඩුමන්ඩ්හයිගේ වල්ගා ඇබයා Rhinophis dnanmondhavi wall
• තර හාල් දණ්ඩා Dendrelathis tristisමේ
  
  උත්සාහ ගත්තේ සර්පයින් ගැන සියල්ල විස්තර කරන්න නම් නෙවෙයි. ඒත් මේ සතුන් හඳුනා ගන්න හා ඔවුන්ගේ විශේෂ ලක්‍ෂණ ඉදිරියේ ලිපි වලින් ලියන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.