ශ්‍රී ලංකා කැන්ගරු කටුස්සා (Sri Lankan Kangaroo Lizard)

Brown-patched Kangaroo lizard or Sri Lankan Kangaroo Lizard

විද්‍යාත්මක නාමය : Otocryptis wiegmanni

ගැහැණු සත්ත්වයා
Photograph by Chamara Sulakkhana

පිරිමි සත්ත්වයා
Photograph by Gunadasa Pathirana

ශ්‍රී ලංකාවට අවේණික සතෙකු වන මොවුන් තෙත් කලාපීය වනාන්තර වල හා මීටර 1300ට ඉහල පහතරට කඳුකර වනාන්තර වල දැකිය හැක. සාමාන්‍යයෙන් කොළ රොඩු හෝ අඳුරු පැහැ වනාන්තර බිම් වල දැකිය හැක.

පිරිමි සතාගේ හිස හා බෙල්ලේ වර්ණවත් බව නිසාවෙන් හඳුනා ගත හැක. තවද පිරිමි සත්ත්වයාගේ ගෙල ප්‍රදේශය පිම්බීමේ හැකියාවක්ද ඇත. සාමාන්‍යයෙන් වැඩුණු සතෙකුගේ ශරීරය 7cm පමණද වලිගය 15cm පමණද වේ. අඳුරු රතු පැහැයේ සිට අඳුරු දුඹුරු පැහැය දක්වා වර්ණ පරාසයක් දරයි. ජූලි ජනවාරි කාලයේ බිම සෑදූ කුඩා කූඩුවක 10-17mm ප්‍රමාණයේ බිත්තර 4ක් හෝ 5ක් දමයි. දින 57-70ක් අතර කාලයේ බිත්තර පුපුරා පැටවුන් එලියට එයි.

වනාන්තර තුල කුමන හෝ අන්තරායක් දැනුන විට පසුපස ගාත්‍රා උපයෝගී කරගෙන වේලයෙන් දිවගොස් පැලයකට නැග ගැනීම හෝ කොලරොඩු අතර සැඟව ගැනීම සිදු කරයි. මෙසේ ගමන් කරන විලාසය නිසාවෙන් මේ නම ලැබී ඇත.

Photograph by Chamara Sulakkhana

කම්බි පනූවන්, කෘමීන් හෝ ලපටි අංකුර ආහාරයට ගන්නා මොවුන් මඳක් දකුණු ඉන්දියාවේ සිටින ඉන්දියානු කැන්ගරු කටුස්සාට (Otocryptis beddomii) සමාන කම් දක්වයි.